علت و چگونگی تیرباران پیکر مکفون امام حسن علیه السلام

▪️معاویه برای اجرای نقشه‌های شوم خود و زمینه‌سازی ولایت عهدی یزید، فقط امام مجتبی ـ علیه السلام ـ را مانع می‌دید ، لذا نقشة قتل آن حضرت را طرح کرد و از همان روزهای نخست با تحریک عوامل خود حتی در درون خانوادة امام (ع) نقشه‌هایش را به اجرا درآورد. در هنگام حرکت آن حضرت از کوفه به مدینه نقشة شهادت امام به طور زیرکانه‌ای طرح شد، به گونه‌ای که شخص کوری با عصای مسموم به امام حمله برد و امام را مجروح کرد ، ولی امام (ع)  نجات یافت، بلاذری می‌گوید: که معاویه به دختر سهیل بن عمرو گفت: صد هزار دینار به تو می‌دهم که به امام سمّ بخورانی، و در پایان معاویه توسط دختر اشعث (جُعْده) نقشة قتل امام را به وسیلة سم اجرا کرد. همچنین ابن خلدون می‌نویسد: (یزید با وعدة ازدواج به جُعْده سبب شهادت امام شد.)

▪️سرانجام امام مجتبی (ع)   در 28 صفر سال 50 و به نقلی 51 هجری به دست جُعْده همسرش به شهادت رسید.  

امام وصیت کرده بود که او را نزدیک قبر پیامبر گرامی r دفن کنند و اگر ممانعت کردند در کنار قبر مادرش دفن کنند، دار و دستة بنی امیه به سرکردگی معاویه مانع از دفن امام در کنار قبر رسول خدا شدند و عایشه هم در این ماجرا آتش بیار معرکه بود، و سوار بر قاطری جلوی جنازة امام ایستاد و از دفن امام در خانة رسول خدا ممانعت کرد و گفت: آیا می‌خواهید کسی را که من دوست ندارم، در خانة من دفن کنید، در همان حال ابن عباس جلو آمد و به عایشه گفت:

یک روز سوار بر شتر شدی (اشاره به جنگ جمل) یک روز هم بر قاطر سوار شدی برای جلوگیری از دفن جنازة پسر رسول خدا، اگر زنده بمانی یک روز هم سوار بر فیل می‌شوی تا خانة کعبه را خراب کنی. تو 9/1 از یک هشتم خانة رسول خدا را به ارث می‌بری، چطور آن را تصرّف کردی؟ امام حسین (ع)   مانع از درگیری خونین شد و جنازه را به طرف بقیع حرکت دادند و سرانجام امام مجتبی (علیه السلام ) در قبرستان بقیع و در کنار قبر مادر بزرگ خود فاطمه بنت اسد مدفون شد، وقتی خبر شهادت امام به معاویه رسید، تکبیر گفت و سجده شکر به جا آورد و اطرافیانش نیز چنین کردند.[1]در قسمت‌هایی از زیارت جامعه، خطاب به امام حسن(ع)   ماجرای شهادت آن حضرت را از زبان امام باقر ـ علیه السلام ـ چنین نقل می‌کند:

یا موالیّ …. وشهید فوق الجنازه قد شکّت بالمهام الکفانه[2] ای سروران من…! بعضی از شما شهیدی هستید که دشمنان اسلام بر جنازة شما تیراندازی کردند، به طوری که کفنتان سوراخ سوراخ گردید….

ابن شهر آشوب می‌گوید: به هنگام بردن جنازة امام حسن مجتبی (ع)   به سوی بقیع، افراد شرور و پست به پشتیبانی امویان به جنازة آن حضرت تیراندازی کردند،[3] به طوری که هنگام دفن هفتاد تیر از بدن آن حضرت جدا نمودند،[4] «وَرَموا بِالنبال جنازته حتی سَلَّ منها سبعون نَبلاً[5]» جنازة آن حضرت را تیرباران کردند، تا جایی که هفتاد چوبة تیر به تابوت آویخته شد.

[1] ـ مناقب ابن شهر آشوب، ج 4، ص 42 به نقل از تاریخ تحلیلی و سیاسی اسلام‌، علی اکبر حسنی، چاپ اول (تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1373) ص 480.

[2] ـ بحارالانوار، ج 99، ص 166.

[3] ـ احمد زمانی، حقایق پنهان، چاپ اول (قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1375) ص 306.

[4] ـ مناقب ابن شهر آشوب، ج 4، ص 50.

[5] ـ مناقب ابن شهر آشوب، ج 4، ص 44.